EKO etxea berritzeko gida
Ingurumenarekiko kontzientziazioa energia eta baliabide naturalak gure etxean ere modu arduratsuagoan erabiltzearen sinonimoa da, eta planeta hobetzen laguntzeko era. Horregatik, eta horiek dakarten aurrezpen ekonomikoagatik, eraikinen eta etxebizitzen eraginkortasun energetikoa hobetzeko berritze-lanak kontsumitzaileen eskaera nagusietako bat dira.
Zer dira eta onurak
Zer diren eta zer onura dituzten
Zer dira energia-eraginkortasunerako etxe-berritzeak?
- Berritze horiek kontsumoa aurrezten laguntzen digute, eta, ondorioz, dirua. Horretarako eraikinen isolamendua hobetzen da, energia eta baliabideak alferrik ez xahutzeko; gure berokuntzako, etxetresna elektrikoetako eta argiztapeneko aparailuen ordez eraginkorragoak diren beste batzuk jartzen dira; eta energia garbi edota berriztagarriak sortzeko gailuak jartzen dira.
Zeintzuk dira horren onurak?
- Gure etxeetan %60rainoko energia aurreztea eta CO2 emisioa eta karbono-aztarna murriztea.
- Autonomia Erkidegoetako eta energia alorreko erakundeetako laguntzak eta diru-laguntzak, egin beharreko etxe-berritze osoaren %90era arte, berritze-lanaren irizpideen eta haren emaitzen arabera, edo zergadunarentzako zerga-murrizketak.
Etxe-berritze eraginkorragoakBerritze eraginkorragoak
Zein berritze mota dira eraginkorrenak zure etxerako?
Etxeak eta eraikinak energia-errendimendua hobetzeko eta ondasun naturalen erabilera murrizteko elementu nagusietako bat dira, eta planeta hobetzen laguntzen dute. Honako hauek dira hori lortzeko gakoak:
Isolamendu termikoa fatxadetan eta estalkietan
Leihoak eta ateak etxean ordeztea
Aire girotua, berokuntza eta berogailuak
Energia-sistema berriztagarriak edota garbiak
Aireztapen mekanikoko sistemak integratzea
Paretak, sabaiak eta zoruak isolatzea
Led eta kontsumo txikiko argiztapen-sistemak
Energia aurrezteko etxetresna elektrikoak
Laguntzak eta diru-laguntzakDiru-laguntzakDiru-laguntzak
Eskatu daitezkeen laguntzak eta diru-laguntzak
Bereizgarri energetikoak
Zer dira eta nola arautzen dira?
Zer ondasunek dute energia-ziurtagiria edo -etiketa?
Leihoak
Etxetresna elektrikoak
Lanparak eta bonbillak
Higiezinak
Etiketa energetikoak
Kontsumitzaileei produktu horrek kontsumoari eta eraginkortasunari dagokienez dituen ezaugarrien berri emateko balio dute. Erosteko erabakia hartzeko orduan kontuan hartu beharreko beste faktore bat dira, eta, gainera, gizartean energia aurrezten eta ingurumena babesten laguntzen dute.
Europar Batasunean saltzen diren eta energia zuzenean edo zeharka behar dituzten aparailu guztiek dagokion etiketa jarrita behar dute, salmenta-leku fisikoan zein online.
Etiketa energetikoak modu zehatzean egituratzen dira, honako hauen arabera: “Ekodiseinuko Zuzentarauak-Ecodesign” (2009/125/EC), “Eraginkortasun energetikoari buruzko 2010/31 Zuzentaraua” eta “Europako 2010/30/EE Zuzentaraua”. Araudi horiek energia-etiketek informazioa emateko izan behar dituzten elementuak adierazten dizkigute.
Etiketa energetiko batean ikusten ditugun elementuen artean letren eta koloreen araberako eskala dago. Baremo horrek produktu horren kontsumo-maila adierazten digu. Mota eraginkorrena A letrari eta kolore berdeari esleituta dago, G letra eta kolore gorria, berriz, gutxien errespetatzen dutenentzat dira.
Era berean, A klaseko produktu batzuek 3 mailatan oinarritutako azpi-sailkapena dute: A+, A++ eta A+++. Mailaketa horrek kontsumitzaileei ezer argitzea baino, nahasmen handiagoa eragin du, eta, horregatik, 2021. urtetik aurrera zenbait aparailutik pixkanaka ezabatzen joango dela erabaki da.
Energia-ziurtagiriak
Jasangarritasuna eta ingurumena hobetzeko ekintzen artean, 2013ko ekainaren 1ean indarrean sartu zen "apirilaren 5eko 235/2013 Errege Dekretuaren" bidez, Europar Batasunak ezarri zuen eraikinen edo horietako zati batzuen jabeek Eraginkortasun Energetikoaren Ziurtagiri bat izan behar zutela saltzeko edo alokatzeko.
Estatuan, ziurtagiri energetikoak teknikari kreditatu batek egin behar ditu, eta dagokion autonomia-erkidegoan haientzat gaitutako erregistroan inskribatuta egon behar dute. Ziurtagiri horrek higiezinaren eraginkortasun-maila ebaluatzen du, A letratik (eraginkorrena) G letrara (txikiena).
Helburua energia aurreztea eta eraginkortasuna handitzea da, baita arlo horretako inbertsioak bultzatzea ere, etxeko baliabide- eta diru-gastua murrizteko. Era berean, erosleentzat erreferentzia elementu gehigarria izan nahi du, eta jabetza bat eskuratzerako orduan konparatzeko eta erabakiak hartzeko tresna.
Higiezin baten eraginkortasun energetikoaren ziurtagiriak honako alderdi hauek jaso behar ditu:
- Ziurtatuko den eraikinaren/higiezinaren identifikazioa.
- Honako alderdiei buruzko prozedura eta datuak identifikatzea: eraikinaren ezaugarri energetikoak, ezarriko den aurrezteko araudia, eraiki zenean zeukan eraginkortasun energetikoa (halakorik balego), eta ikuskapenak-teknikariak egindako egiaztapen, proba eta ikuskapenak.
- Higiezinaren eraginkortasun energetikoaren kalifikazioa, etiketa energetikoaren bidez.
- Eraginkortasuna hobetzeko ziurtapen-teknikariak jasotako ekintzak eta hobekuntzak.
Era berean, 2010/31/EB Zuzentarauaren bidez Europako araudiak adierazten du 2020. urtetik aurrera eraikin berri guztiek energia-kontsumo ia nulua izan beharko dutela.
Higiezinak
Kontuan izan etxea berritzeko EKO lanek Eraginkortasun Energetikoko Ziurtagiriaren emaitza hobetzen lagunduko dutela eta hura ezinbestekoa dela edozein higiezin saltzeko edo alokatzeko 2013tik aurrera. Ziurtagiri horrek ondasun jakin batek duen energia-kontsumoaren maila ezagutzen eta haren efizientzia-maila ebaluatzen lagunduko digu ere.
A-tik G-ra arteko 7 letra jarraiekin mailakatzen dira, A eraginkorrena eta G gutxien duena izanik. Era berean, txostenak urteko energia-kontsumoari (kWh/urteko eta kWh/m2-ko) eta urteko CO2-aren kontsumoari (kgCO2/urteko eta kgCO2/m2-ko) buruzko datuak jasotzen ditu.
Higiezinetako eraginkortasun energetikoaren ziurtagiriak 10 urteko indarraldia dauka, baina iraungitze-data zehazteko, jabeek ziurtagiria iraungi aurretik eguneratu nahi duten ala ez kontuan hartuko da.


Leihoak
Leihoak aldatzea gure etxean energia eta dirua aurrezteko errazen eta azkarren egin dezakegun gauzetako bat da. Horregatik, erosi aurretik, eskaintzen diguten eraginkortasun-maila kontuan hartzea eta etiketa aztertzea komeni da. Etiketa horiek hiru atal dituzte:
- Lehenengo zatian leiho mota, fabrikatzailearen datuak eta leihoaren sailkapena sartzen dira. Sailkapenak letra bat eta izar bat edo gehiago ditu, neguko sailkapen bat eta udako sailkapen bat bereizten direlako.
- Bigarren zatiak xehetasun handiagoz adierazten du neguko eta udako sailkapena:
- Neguko sailkapenak zazpi eraginkortasun-maila ditu: batetik, kolore berdea eta A letra leiho eraginkorrenentzat, eta, bestetik, kolore gorria eta G letra eraginkortasun txikienekoentzat.
- Udako sailkapenak hiru eraginkortasun maila ditu: hiru izar leiho efizienteenentzat eta izar bat eraginkortasun txikienekoentzat.
- Hirugarren atalean, leihoaren fitxa teknikoajasotzen da, honako datu hauekin:
- Eremu klimatikoa.
- Transmisio termikoa: Leihoaren alde berotik hotzera doan energia-fluxuaren adierazlea da.
- Airearekiko iragazkortasuna: Leihoak kanpoaldearen eta barrualdearen arteko aire-filtrazioak saihesteko duen gaitasuna da.
- Kristalen eguzki-faktorea: Leihoko beirak eguzki-erradiazioa etxebizitzaren barrualdera transmititzeko duen gaitasuna da.


Etxetresna elektrikoak
Gure aztarna ekologikoa murrizteko eta planetara egiten diren CO2 isurketak murrizteko modurik errazenetako bat gure etxetresna elektrikoen ordez energetikoki eraginkorragoak diren beste batzuk erabiltzea da. Horretarako, etiketa energetikoak begiratzea oso lagungarria izango da. Izan ere, aparailuaren kontsumoari buruzko informazioa emango digute, bai eta gure planetan eta gure poltsikoan lor dezakegun aurrezpenaren berri ere.
Etxetresna elektrikoetako etiketa energetikoak 1995. urtean hasi ziren erabiltzen hozkailu, izozkailu, ontzi-garbigailu eta garbigailuetarako bakarrik, baina pixkanaka beste aparailu batzuetara ere zabaldu ziren. Gaur egun, "92/75/EEE" Europako Zuzentarauak arautzen ditu.
Europako Batasunak, 2021eko martxoan, ondasun hauetarako eraginkortasun energetikoari buruzko etiketa berria plazaratu du. Horretan honako kodeen bidezko azpisailkapena kendu da: A+; A++; eta A+++.
Jarraian, atal bakoitzean zer informazio jasotzen den eta zer adierazten digun jakin ahal izango duzu:
- Etxetresna elektrikoen eraginkortasuna koloreen eta letren araberako sailkapena
- Zazpi letra kolore banarekin, berde koloredun A letratik hasten dena (eraginkorrenak), eta gorri koloredun G letrarekin bukatzen dena (eraginkortasun txikiena).
- Etxetresna elektrikoen urteko energia-kontsumoa (kWh/urteko).
- Ezaugarri gehiago dituzten piktogramak.
- Gainera, 2021eko martxotik QR kodea gehitu zaio, argibide gehiago emateko.
Era berean, gogorarazi behar da 2021etik aurrera, Europar Batasunetik, energia-eraginkortasunaren etiketa berri bat zabalduko dela ondasun horietarako, eta A+, A++ eta A+++ azpisailkapenak kenduko direla.


Lanparak eta bonbillak
Argiztapena da gure etxean hobetu dezakegun beste puntuetako bat. Gure kontsumo elektrikoaren bosten bat da, IDEIA Institutuaren arabera. Beraz, arreta jartzeak eta elementu hori berritzeak eraginkorragoak izaten eta gehiago aurrezten lagunduko digu.
Europako Batasunak, 2021eko martxoan, ondasun hauetarako eraginkortasun energetikoari buruzko etiketa berria plazaratu du. Horretan honako kodeen bidezko azpisailkapena kendu da: A+; A++; eta A+++.
Honako lanpara mota hauek guztiak beren etiketa energetikoa eduki behar dute aldean: Led integratua, goritasun-bonbillak, bonbilla halogenoak, kontsumo txikiko bonbillak, hodi fluoreszenteak eta Led arruntak. Ez dute etiketarik behar, ordea, pilekin erabiltzeko diren eta haien helburu nagusia argiztatzea ez duten 30 lumen baino gutxiagoko Led bonbillek eta moduluek.
Lanpara eta bonbilletarako etiketa energetiko batek honako informazio hauek ditu:
- Hornitzaileari buruzko informazioa eta modeloaren identifikazio-kodea.
- Piramidea: letrak eta koloreak eta produktuak duen sailkapen-maila.
- Zazpi letra kolore banarekin, berde koloredun A letratik hasten dena (eraginkorrenak), eta gorri koloredun G letrarekin bukatzen dena (eraginkortasun txikiena).
- Produktu horren energia-kontsumoa (kWh/1.000 orduko).
- Gainera, 2021eko martxotik QR kodea gehitu zaio, argibide gehiago emateko.

Lanparen etiketa

Bonbillen etiketa

Isolamendu termikoa fatxadetan eta estalkietan
Zer da?
Isolamendu termikoa
Isolamendu termikoa beroaren fluxua kontrolatzeko gaitasuna da, etxean egoteko tenperatura egokia eduki ahal izateko beti.
Tipologiak
Fatxadetarako 3 isolamendu termiko mota daude
- Kanpoko isolamendu termikoko sistema (SATE): Fatxada bat kanpoaldetik termikoki eta akustikoki isolatzean datza, zubi termikoak sor ez daitezen eta gure etxeko energia gal ez dadin. Sistema hori oso erabilia da, eta energia aurrezten du, ingurumena hobetzen, eta eraikinari giro egokia ematen dio.
- Hormetako aire-ganberetako injekzio sistema: Fatxadako hormen barruan dagoen aire-ganberan material isolatzaile bat sartzean datza: poliuretanoa, beira-zuntza, etab.
- Barruko hormetako isolamendua: Sistema honetan, isolatzailea barnealdean jartzen da, geletako espazioaren tamaina murriztuz. Metodo hori erabiltzen da fatxadan ezin denean lan egin edo babestuta dagoenean, edota aire-ganberarik ez dagoenean.
Onurak
Energia eta dirua aurreztea
IDEAren arabera (Energia Dibertsifikatzeko eta Aurrezteko Institutua) arlo horretan egindako hobekuntzek berogailuaren eta aire girotuaren kontsumoaren %30 aurrezten laguntzen digute.
Leihoak eta ateak etxean ordeztea
Zer da?
Itxitura-sistemak
PVCzko materialetan eta metal-arotzerian oinarritutako itxitura-sistema berriak instalatzean datza (arrakaletatik edo zulotxoetatik berorik ez galtzeko) eta kristal eta sistema isolatzaileagoak instalatzean.
Tipologías
Jarri beharreko elementu nagusiak:
- Balkoiko leiho eta ateetan arotzeria metalikoak eta PVCa erabiltzea.
- Prestazio handiko leihoak erabiltzea, beira bikoitzarekin edo hirukoitzarekin.
- Kristalen arteko ganberek udan bero handiegia eta neguan hotz handiegia sartzen saihesten dute.
- Energia-galerak gutxitzeko zubi termikoa hausteko sistemak edukitzea.
- Fatxadaren eta leihoen arteko loturak material hermetikoekin zigilatzea, markoak, pertsianen kutxak eta sarrerako ateak.
Onurak
Energia eta dirua aurreztea
Leihoak ordeztearen ondorioz, tenperatura egokiaz gozatzeko klimatizazio-sistemen erabilera %30 murrizten da.
Erosten dituzun Leihoen Eraginkortasun Energetikoaren zigiluari buruz galdetu (gazteleraz EEV), onura handienak lortuko dituzula ziurtatzeko.
Aire girotua, berokuntza eta berogailuak
Zer da?
Klimatizazioa
Berokuntzako eta aire girotuko instalazioa eta aparailuak berritzean datza, eraginkorragoak diren beste batzuekin. Aparailuen eraginkortasun energetikoaren etiketa aztertzea komeni da.
Tipologiak
Arlo horren barruan, honako hauek egin ditzakegu
- Kondentsazio-galdarak eta bero-ponpa instalatzea.
- Aerotermia edo biomasako ekipoak instalatzea.
- Lurzoru erradiatzailea instalatzea.
- Erradiadore eraginkorragoak instalatzea.
- Balbula termostatikoak instalatzea.
- Berogailuen atzean panel isolatzaileak edota islatzaileak jartzea, beroa kalera irten ez dadin.
- Termostatoak eta energia kontrolatzeko eta erregulatzeko sistemak instalatzea.
Ventajas
Energia eta dirua aurreztea
Sistema modernoagoak eta eraginkorragoak instalatzea energia-kontsumoa %30 arte gutxitzeko eta fakturan %15 aurrezteko.
Komeni da instalatu beharreko sistema berriek duten eraginkortasun energetikoaren etiketa aztertzea.
Energia-sistema berriztagarriak edota garbiak
Zer da?
Bestelako sistemak
Energia sortzeko ordezko sistemak instalatzean datza, ekoizpen elektrikoa murriztuko dutenak, baliabide naturalak erabiliko dituztenak edota energia garbia sortuko dutenak.
Tipologiak
Instalatu ditzakegun ordezko sistemak
- Eguzki-panelak edo panel fotovoltaikoak.
- Panel termikoak.
- Geotermia-instalazioak.
- Biomasa-instalazioak.
- Energia eolikoa.
Onurak
Energia garbia
Baliabide naturaletatik datozen energia berriztagarrietan oinarritzen dira, etxetik bertatik autokontsumorako energia garbia sortzeko.
Energia berriztagarrietara pasatzeak aukera ematen die etxebizitzen jabeei beren etxeetan bertan autokontsumorako energia garbia sortzeko eta, aldi berean, beren elektrizitate-fakturetan dirua aurrezteko.
Etxe edo gune batean eguzki-panelak instalatzeak norberarentzako elektrizitatea sortzeko aukera ematen du, osorik edo zati batean. Horrela, faktura elektrikoa nabarmen murrizten da, baina aurrezten dena hainbat faktoreren araberakoa izaten da. Horietako bat, instalazioa dagoen lekua da.
Energia berriztagarriko sistemek, gainera, jabetza baten balioa nabarmen handitzen lagun dezakete, eta, saldu nahi izanez gero, salmenta azkarragoa izan daiteke.
Aireztapen mekanikoko sistemak integratzea
Zer da?
Aireztapen mekanikoa
Haizagailu batera konektatutako barne-sistema bat erabiltzean datza, etxebizitzetako CO2 eta konposatu organiko lurrunkorrak kanporatzeko eta, aldi berean, aire garbia kanpotik iragazteko, etxebizitzako airearen kalitatea hobetuz.
Tipologiak
Aireztapen mekanikoko 3 sistema mota daude
- Sartzekoa: Aireztapen automatiko bat da, airea hodien bidez banatzen duena. Barruko airea aireztapen naturalaren bidez husten da, sareta edo infiltrazioen bidez.
- Atzeratzekoa: Aireztapen automatiko bat da eta horren bidez espazio bakoitzeko airea atera eta hodien bidez kanpora botatzen da. Normalean, etxean airea sukaldetik eta komunetatik ateratzen da, eta aire garbia egongelara eta logeletara sareten bidez sartzen da.
- Fluxu bikoitza: Airea kanporatzeko eta sartzeko haizagailu bana dute, behar den airearen emaria ziurtatzen duena. Sistema honek energiaren berreskuratzaile bat instalatzeko aukera ematen du, sartzen den airean ateratzen den airearen hotz-beroa aprobetxatzeko.
Onurak
Energia aurreztea eta osasuna hobetzea
Sistema horiek berogailuaren eta aire girotuaren kontsumoa %12 eta %25 artean aurrezten dute, etxeko iragazkien bidez aire garbia ematen dute -eta horrek mesede egiten dio zure osasunari-, eta, azkenik, aire-fluxuak eta -korronteak kontrolatzeko aukera ematen dute.
Paretak, sabaiak eta zoruak isolatzea
Zer da?
Isolamendua eta iragazgaiztea
Oro har, beti ahazten diren lanak dira, eta gainazal horiek berrikustean eta isolatzean datza, filtrazioak eta hezetasunak saihesteko eta iragazgaiztea hobetzeko. Era berean, sabaietan eta zoruetan aire- ganberak sortu ahal izango dira isolatzaile termikoekin, hotzetik eta berotik babesteko.
Tipologiak
Hobekuntza hauek egin ahal izango ditugu
- Barruko hormak iragazgaiztea.
- Lurrean aire-ganberak egitea.
- Sabai aizunak instalatzea.
- Zoruetan zur trinkoa jartzea.
- Elementu horiek material isolatzailez betetzea.
- Hormak pintura termikoekin margotzea.
Onurak
Energia eta ekonomia aurreztea
Hormen bidez energiaren %7 arte eta lurzoru eta sabaietan %2 arte galtzea saihestuko dute.
Led eta kontsumo txikiko argiztapen-sistemak
Zer da?
Kontsumo txikia
Etxean dugun argiztapen-sistema eguneratzean datza, antzinako ohiko bonbillak eta halogenoak kontsumo txikiko beste batzuekin ordezkatuz.
Tipologiak
Egin ditzakegun gauzak
- Kontsumo txikiko edo led bonbillak.
- Argiaren intentsitatearen erregulatzaileakinstalatzea.
- Argiztapen adimenduneko instalazioak jartzea.
- Presentzia-sentsoreak.
Onurak
Energia eta dirua aurreztea
%85erainoko energia-aurrezpena bonbilla bakoitzeko, gehiago irauten dute, mantentze-lan gutxiago dute eta, beraz, dirua aurrezten da.
Gainera, ez dute berorik sortzen, eta, beraz, ez duzu erretzeko arriskurik sortzen. Gainera, ingurumena errespetatzen dute, merkuriorik eta tungstenorik ez dituztelako.
Energia aurrezteko etxetresna elektrikoak
Zer da?
Eraginkorragoak eta errespetuzkoagoak
Etxetresna elektrikoak etxean energia gehien gastatzen dutenetakoak dira, eta, horregatik, eraginkorragoak diren eta kontsumo txikiagoa duten beste batzuekin aldatu behar izaten dira. Horrek energia eta baliabideak murrizten lagunduko digu.
Tipologiak
Hauek dira aldatu ditzakegun etxetresna elektrikoak
- Hozkailuak eta izozkailuak.
- Garbigailuak, etxeko lehorgailuak eta garbi-lehorgailuak.
- Etxeko labeak eta ke-kanpaiak.
- Ontzi-garbigailua.
- Aire girotua (<12kW)
- Bero-ponpak.
- Ur-berogailuak.
Onurak
Energia eta dirua aurreztea
Energia eta ura % 45eraino aurreztea, eta erabiltzean horri esker aurrezten den dirua ere.
Gainera, alarma-sistemak dituzte, gaizki itxitako aterik badago abisatzeko eta horrela, energiarik ez xahutzeko eta itzaltze automatikoa behar ez den energiarik ez gastatzeko.